نشانه های کمبود پروتئین را بشناسید

متخصصان عنوان می‌کنند اگر پروتئین کافی از طریق رژیم غذایی به بدن نرسد، بدن دچار عوارض جانبی متعددی می‌شود که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

گرسنگی 

گرسنگی مداوم یا مکرر فیزیکی و یا عاطفی اغلب نشانه این است که بدن خود را به درستی تغذیه نمی کنیم. به خصوص اگر این گرسنگی بعد از غذا و یا در طول روز بدون در نظر گرفتن و یا نخوردن غذا اتفاق افتد. پروتئین برای ترویج سیگنال های سیری به مغز و تثبیت میزان قند خون مورد نیاز است.

اسیدهای آمینه پروتیین برای بسیاری از فرآیندهای زیستی بدن نیز مورد نیاز است. با هدف رسیدن به حدود 20 تا 35 گرم در هر وعده غذایی و اضافه کردن پروتیین به میان وعده ها در هنگام گرسنگی ، از مصرف پروتئین کافی اطمینان حاصل کنید. 

از دست رفتن ماهیچه ها

ماهیچه های خسته، با افزایش چربی بدن و از دست دادن ماهیچه می تواند همگی نشانه ای از مصرف پروتئین ناکافی باشند. وقتی پروتئین در رژیم غذایی کم باشد بدن مجبور به تجزیه و تحلیل ماهیچه به منظور بدست آوردن آمینو اسیدها برای فرآیندهای مختلف بدن می شود.

افسردگی

اسیدهای آمینه مانند تریپتوفان یا تیروزین را به عنوان مواد اولیه برای انتقال دهنده های عصبی مثل سروتونین و دوپامین که می تواند منجر به افسردگی و تغییرات در حالت روحی و اضطراب شود به خاطر داشته باشید. از مصرف پروتیین کافی در غذا و تنقلات برای بهبود روحیه مثبت و جلوگیری از پرخوری اطمینان حاصل کنید.

خستگی

کمبود پروتیین می تواند منجر به خستگی جسمی و ذهنی شود. همانطور که در بالا اشاره شد، پروتئین ناکافی می تواند منجر به انقباض عضلانی ، گرفتگی عضلات ماهیچه و خستگی شود. آمینو اسیدها از قبیل گلوتامین در کنار گلوکز در ماهیچه برای سوخت مورد استفاده قرار می گیرند.

همچنین همانطور که در بالا ذکر شد، اسیدهای آمینه برای ساختن انتقال دهنده های عصبی دخیل در عملکرد شناختی و حافظه و نیز مغز مورد نیاز هستند.1

ورم

این مشکل همانطور که از نامش مشخص است خود را با ورم کردگی و پف کردن پوست نشان می دهد و یکی از علائم کلاسیک بیماری کواشیورکور است.

دانشمندان عقیده دارند که این بیماری به دلیل مقدار کم آلبومین سرم انسان اتفاق می افتد که یکی از فراوان ترین پروتئین ها در قسمت مایع خون یا پلاسمای خون است.
 
یکی از اصلی ترین عملکرد های آلبومین حفظ فشار انکوتیک است – نیرویی که مایعات را به گردش خون می کشاند. بدین وسیله، آلبومین از مقادیر بیش از حد مایع جلوگیری می کند تا در بافت ها یا سایر قسمت های بدن تجمع نکنند.

به خاطر کاهش سرم آلبومین در انسان، کمبود شدید پروتئین موجب کاهش فشار انکوتیک می شود. در نتیجه مایعات در بافت ها تجمع کرده و باعث التهاب می شوند.
 
بنا به دلایلی مایعات در قسمت شکم تجمع می کنند و یکی از نشانه های شایع بیماری ورم بیش از حد شکم است. به خاطر داشته باشید این نشانه به دلیل کمبود شدید پروتئین است و کمتر ممکن است در کشوری توسعه یافته دیده شود.

کبد چرب

یکی دیگر از علائم شایع کواشیورکور، کبد چرب یا تجمع چربی در کبد است.

در صورت درمان نکردن این مشکل ممکن است به مرور تبدیل به بیماری کبد چرب، التهاب کبد، زخمی شدن کبد و در نهایت از دست دادن کبد شود.

کبد چرب یکی از مشکلات شایع در افراد چاق و همچنین کسانی است که مقدار زیادی نوشیدنی الکلی مصرف می کنند.

هنوز مشخص نیست چرا به خاطر کمبود پروتئین چنین اتفاقی برای کبد پیش می آید.

مشکلات پوست، مو و ناخن ها

کمبود پروتئین معمولا اثر خود را روی پوست، مو و ناخن ها می گذارد که تا حدود زیادی از پروتئین ساخته شده اند. برای مثال بیماری کواشیورکور در کودکان، با پوسته پوسته شدن یا ترک خوردن پوست و قرمزی خود را نشان می دهد.

نازک شدن موها، بی رنگ شدن مو، ریزش مو و شکننده شدن ناخن ها نیز از علائم شایع کمبود ویتامین است. این علائم در صورتی خود را نشان می دهند که دچار کمبود شدید پروتئین باشید.2

کلسترول خون بالا

کلسترول و تری‌گلیسرید بالا تنها نتیجه‌ی مصرف غذاهای چرب نیستند. ممکن است افزایش کلسترول و تری‌گلیسرید نتیجه‌ی افزایش التهابات، عدم ثبات هورمونی و رژیم‌های غذایی سرشار از غذاهای فرآوری‌شده و شیرین باشند. اگر بخواهید غذاهای شیرین، غلات تصفیه‌شده و غذاهای حاضری بسته‌بندی را جایگزین پروتئین‌ها کنید، کم‌کم کلسترول‌ خون‌تان شروع به افزایش می‌کند و کبد و سلول‌های بدن‌ نمی‌توانند چربی‌ها را به‌طور مؤثری مورداستفاده قرار دهند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که کاهش مصرف پروتئین‌ها خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.

افزایش اضطراب و بدخلقی

اسیدهای آمینه در ساختمان دسته‌ای از پیام‌رسان‌های عصبی‌ وجود دارند که وظیفه‌‌ی کنترل حال روحی را به عهده دارند. پروتئین‌ها به ترشح هورمون‌های مغزی مانند دوپامین و سروتونین کمک می‌کنند. این هورمون‌ها در ایجاد احساسات مثبت مانند آرامش، هیجان و خوشبینی مؤثرند.

اختلالات خواب

ممکن است گاهی در اثر عدم‌ثبات قند خون، افزایش کورتیزول و کاهش ترشح سروتونین بدخوابی یا بی‌خوابی بروز کند. نوسان قند خون درطول روز ممکن است در شب نیز ادامه یابد. کربوهیدرات‌ها نسبت به چربی‌ها و پروتئین‌ها با شدت بیشتری قند خون را افزایش می‌دهند و نیاز به انسولین بیشتری دارند. مصرف غذاهای حاوی پروتئین پیش از خوابیدن می‌تواند به تولید تریپتوفان و سروتونین کمک کند و برخلاف غذاهای شیرین قند خون را به‌طور ناگهانی بالا نبرد. درواقع پروتئین سرعت جذب قندهای مصرفی را کاهش می‌دهد.

بی‌نظمی چرخه‌های قاعدگی

یکی از شایع‌ترین علل بی‌نظمی چرخه‌های قاعدگی و عدم باروری زنان اختلالی به نام سندروم تخمدان پلی‌کیستیک است. چاقی و پیش‌دیابت یا دیابت دو عامل مهم در بروز این اختلال هستند. در واقع ۵۰ تا ۷۰ درصد زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک از مقاومت به انسولین رنج می‌برند. رژیم غذایی کم‌پروتئین و سرشار از قندها و کربوهیدرات‌ می‌تواند موجب بروز مقاومت به انسولین، خستگی، التهابات و افزایش وزن شود. نتیجه‌ی این امر اختلال در توازن هورمون‌های زنانه‌ای (شامل استروژن، پروژسترون و DHEA) است که مسئول تنظیم چرخه‌های قاعدگی هستند.3

کاهش سرعت بهبود زخم‌ها

افرادی که دچار کمبود پروتئین هستند، اغلب متوجه می‌شوند که بریدگی‌ها و زخم‌های روی بدن شان خیلی طول می‌کشد تا بهبود پیدا کند. این مسئله در مورد سایر آسیب‌ها و صدمات ورزشی نیز صدق می‌کند. این مشکل نیز ممکن است ناشی از این مسئله باشد که بدن نمی‌تواند کلاژن کافی تولید کند. کلاژن علاوه بر پوست در بافت‌های همبند نیز وجود دارد. به علاوه برای لخته شدن خون هم به پروتئین احتیاج دارید.

بیمار شدن یا بیمار ماندن

آمینو اسید موجود در خون به سیستم ایمنی کمک می‌کند تا آنتی بادی‌هایی تولید کند، این آنتی بادی‌ها سلول‌های سفید خون را فعال می‌کنند تا با ویروس ها، باکتری‌ها و سموم مبارزه کنند. به علاوه برای هضم و جذب مواد مغذی که به سلامت بدن کمک می‌کنند، به پروتئین نیاز دارید. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند پروتئین می‌تواند سطح باکتری‌های خوب روده را تغییر دهد.4


پی نوشت:
1.www.namnak.com
2.www.beytoote.com
3.www.chetor.com
4.www.yjc.ir